Uncategorized @fa

چیلر پارت 1 – آشنایی با چیلر

چیلر

چیلرهای تراکمی:

یکی از اجزاء سیستم­های تهویه مطبوع، چیلرها هستند. که دمای آب را برای استفاده در هوا سازها یا فن کویل­ها، کاهش می­دهند. این کاهش دما به لطف حضور مبردها انجام می­شود. برای طی شدن یک سیکل بسته نیاز است که اجزاء دیگری نیز در این سیستم نقش داشته باشند. آنچه که در کادر آبی رنگ به تصویر کشیده شده است، مجموعه چیلر را نشان می­دهد که مبدل حرارتی، کمپرسور، کندانسور و شیر انبساط را در خود جای داده است. فلش­های سفید رنگ جهت چرخش مبرد را نشان می­دهند. در ادامه به تفصیل ارتباط اجزاء با یکدیگر شرح داده می­شود.

چیلرهای تراکمی

چیلرهای تراکمی

نحوه عملکرد:

در مبدل حرارتی، مبرد، دمای آب را کاهش داده تا آب آماده ورود به سیستم سرمایش (هواساز، فن­کویل) باشد. از آنجا دمای تبخیر مبرد بسیار پایین است پس از تبادل حرارت با آب، بصورت بخار درآمده و به سمت کمپرسور هدایت می­شود. به دلیل افزایش فشار در کمپرسور دمای آن زیاد شده و به منظور خنک شدن وارد کندانسور می­شود تا به کمک جریان هوایی که فن ایجاد کرده است، با هوای محیط تبادل حرارت انجام دهد. مبرد که در خروج از کندانسور هنوز فشار بالایی دارد، وارد شیر انبساط می­شود تا با منبسط شدن فشارش کم شود. با خارج شدن از شیر انبساط که دمای کم و فشار کمی دارد آماده است تا مجدداً در مبدل حرارتی، گرمای آب را گرفته و آن را به هواساز یا فن­کویل بفرستد. این سیکل بسته بطور متناوب تکرار می­شود. لازم به ذکر است که ممکن است خنک­ کاری گاز مبرد خروجی از کمپرسور با آب انجام شود. در واقع کندانسور آب خنک، یک مبدل حرارتی پوسته و لوله (شل اند تیوبShell and tube) است که آب حین تبادل حرارت با مبرد حرارت آن را جذب می­کند. سپس برای خنک شدن به برج خنک­کن انتقال می­ یابد. خنک شدن آب در برج خنک­ کن تبخیر آب  و طبیعتاً مصرف آب را به دنبال دارد. ولی در نوع هوا خنک مصرف آب وجود ندارد. اما فرآیند کلی طی شده در هر دوحالت یکسان است. اگر کندانسور هواخنک باشد. فن­های تعبیه شده وظیفه جابجایی هوا را انجام می­دهند. شرکت تهویه توس این امکان را فراهم کرده است تا فن­های مناسب را که گاهی به فن کندانسوری نیز شناخته می­شوند، در اختیار تولیدکنندگان محترم چیلر قرار دهد. تصویر زیر یک چیلر هواخنک را نشان می­دهد.

چیلر هوا خنک

چیلر هوا خنک

تحلیل ترمودینامیکی:

همانطور که از دیاگرام­های زیر برمی­آید از نقطه 4 تا 1 در یک فرآیند دما ثابت، مایع مبرد گرما را جذب می­کند تا به بخار تبدیل شود. همانطور که پیش­تر گفته شد در چیلرها این تبادل گرما در مجاورت آب انجام می­شود. یعنی مایع مبرد با سرد کردن آب تغییر فاز می­دهد. در نتیجه، مبرد از مایع اشباع به بخار اشباع تبدیل می­شود. اگر جذب حرارت بیشتر ادامه پیدا کند، بخار، اصطلاحاً سوپرهیت می‌شود. سوپرهیت شدن مبرد کمک می­کند تا مایع مبرد وارد کمپرسور نشود و اطمینان حاصل شود تا سیال ورودی به کمپرسور فقط به شکل گاز است. هرچند فرض می­شود که انتالپی مایع وارد شده به اواپراتور با تبادل حرارت، در فشار ثابت افزایش می­یابد، اما در واقع، فشار انتهای اواپراتور نسبت به فشار ابتدای آن کمتر است. نمودار نشان می­دهد که در اواپراتور سیال از محدوده دو فاز وارد محدوده بخار می­گردد.

از نقطه 1 تا 2 در کمپرسور فشار و دما افزایش می یابند. با ورود گاز مبرد به کمپرسور فرآیند فشرده‌سازی با نسبت‌تراکم مشخص انجام می­شود. بدیهی است که در این فرآیند انتالپی افزایش می­یابد. در خروجی کمپرسور، گاز، حداکثر انتالپی، فشار و دما را دارد. به همین دلیل لازم است که دمای آن کاهش داده شود. از نقطه 2 تا ۳: گاز داغ وارد کندانسور می­شود تا در یک فرآیند فشار ثابت، گرمای خود را با آب یا هوای محیط مبادله کرده و مبرد از سوپرهیت تا خط مایع اشباع تغییر فاز دهد. این حرارت  به محیط منتقل می­شود. (اگر کندانسور هواخنک باشد، حرارت به هوای محیط و اگر کندانسور آب­خنک باشد، حرارت در مبدل حرارتی به آب منتقل می­شود). پس. در خروجی از کندانسور، سیال حالت اشباع پیدا می­کند. با تبادل حرارت بیشتر، خروجی از کندانسور مایع متراکم (فشار بالا) است. در واقع کندانسور وظیفه دارد تا گاز داغ را چگالیده کرده وآن را مایع کند. در مسیر عبور سیال از کندانسور، فرض می­شود که انتالپی در فشار ثابت، کم می­شود. اما در واقعیت، خروجی کندانسور کمی افت فشار را در مقایسه با ورودی آن نشان می­دهد. بهتر است سیال خروجی از کندانسور تا دمای کمتر از دمای اشباع کم شود تا اطمینان حاصل شود که بخار برد کمتری وارد شیرانبساط شود. از نقطه ۳ تا ۴: در شیر انبساط و طی یک فرآیند کاهش فشار و دما، مبرد به سیال دو فازی کم فشار و کم دما تغییر فاز می دهد. در همه سیکل‌های تبرید تراکمی فشار مایع ‌مبرد با عبور از شیرانبساط به شدت افت می­کند و وارد اواپراتور می­شود. دما و انتالپی مایع کم فشار، کمترین مقدار خود را دارد. پس پتانسیل بسیار خوبی برای جذب گرما در اواپراتور را دارد. سیال خروجی از شیرانبساط در حالت اشباع است. در داخل شیر انبساط به دلیل کاهش ناگهانی فشار معمولاً انتقال حرارت قابل توجهی انجام نمی­شود. در نتیجه این فرآیند، دما ثابت و انتالپی ثابت فرض می­شود. وقتی درصد بسیار بالایی از سیال  ورودی به شیرانبساط، مایع باشد، در ورودی به اواپراتور دارای انتالپی کمتری دارد و می­تواند گرمای بیشتری جذب کند.

منحنی های ترمودینامیکی چیلر دما

منحنی های ترمودینامیکی چیلر دما

پیشنهادهایی برای افزایش راندمان (بازدهی) چیلرهای تراکمی:

در اینجا به راه­های نسبتاً ساده­ ای برای افزایش بازدهی چیلر اشاره می­شود. هرچند در این مجال، تنها به تغییرات ترمودینامیکی در سیستم چیلر اشاره شده، اما با انجام این اقدامات می­توان راندمان چیلرهای تراکمی را بطور محسوسی افزایش داد.
  • از آنجاکه اواپراتور و کندانسور، از مهمترین اجزاء انتقال حرارت در چیلرهای تراکمی محسوب می­شوند، هر عاملی که به بهبود انتقال حرارت در این بخش­ها کمک کند، افزایش راندمان را درپی دارد. به عنوان مثال تمیز کردن اصولی لوله ­های کندانسور و اواپراتور یکی از راه­های غلبه بر کاهش راندمان چیلر است. در چیلرهای بزرگ به دلیل طول زیاد لوله­ ها، برنامه مدون برای تمیزکاری آن­ها، تأثیر قابل توجهی بر این مهم خواهد گذاشت.
  • جریان مناسب آب در اواپراتور که در نتیجه محاسبات صحیح انجام شود، انتقال حرارت بهینه را در پی خواهد داشت.
  • در کندانسورهای هوا خنک، تعداد و نوع فن­های تعبیه شده به شدت بر راندمان کلی چیلر مؤثر است. هرچه خنک ­کاری انجام شده در کندانسور بهتر انجام شود، درصد بیشتری از سیال خروجی از کندانسور، مایع می­شود. در نتیجه با عملکرد بهتر شیر انبساط، راندمان کلی سیستم افزایش می­یابد.
  • برای اینکه چیلر در بهترین حالت ممکن کار کند باید اختلاف دمای مبرد بین اواپراتور و کندانسور، کمترین مقدار ممکن را داشته باشد. زیرا وقتی اختلاف دما بین نقاط 1 و 2 کمتر باشد، کمپرسور انرژی کمتری مصرف می­کند. پس با افزایش دمای آب خروجی از چیلر، دمای مبرد نیز در اواپراتور بیشتر شده و اختلاف دمای مبرد از اواپراتور تا کندانسور کم می­شود و چیلر با مصرف انرژی کمتری، کار می­کند.